20.5.09

Αποταμίευση

Κακά τα ψέμματα, το μεγάλο αγκάθι της οικονομίας λέγεται "αγορά κατοικίας". Κι όταν λέμε οικονομία εννοούμε αμερικάνικη, βρετανική, ισπανική, ... κλπ, ελληνική.
Εγχωρίως είναι γνωστά - ήδη από τη δεκαετία του '60 και το "Ελληνικό Οικονομικό Θαύμα" - κλισέ όπως "η οικοδομή απασχολεί 50 επαγγέλματα", "η οικοδομή κινεί την οικονομία" αλλά και πως "η γη δεν χάνει ποτέ την αξία της". Εγχωρίως "ούτε τα σπίτια χάνουν ποτέ την αξία τους"... [εξαίρεση ίσως ένα διάστημα περί το 1987-1989]

Αλλά στην Αμερική τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα...
Ακόμα κι αν οι αγορές προεξοφλούν ότι ο πακτωλός εκατομμυρίων που μοιράστηκε (στις τράπεζες) είναι το απαραίτητο λάδι στη μηχανή των οικονομιών, η πραγματική οικονομία (που κινείται από την οικοδομή) αδυνατεί να βρει χαμηλά...
Τον Απρίλιο μάλιστα οι δηλώσεις ενάρξεως νέων κατοικιών [πηγή] έπεσαν στο ιστορικό χαμηλό των 458,000 μονάδων (ετησιοποιημένα), σχεδόν -80% από το υψηλό στις αρχές 2006...
Όμως είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί ποια είναι τα χαμηλά της οικοδομής καθώς και ο πληθυσμός παίζει το ρόλο του. Ας σημειωθεί ότι το αρνητικό ρεκόρ πριν το 2008 ήταν το 1991 με 798,00 μονάδες (ετησιοποιημένα), στο ενδιάμεσο ο αμερικάνικος πληθυσμός έχει αυξηθεί πάνω από 20%... [2008: 305εκ 1991:251εκ.]

Είναι δύσκολο για κάποιον να εκτιμήσει ότι οι ενάρξεις νέων κατοικιών θα πάνω ακόμα πιο χαμηλά απο τα τωρινά επίπεδα, αλλά ίσως και να συμβεί εάν οι κατασχέσεις και οι αδυναμίες πληρωμής στεγαστικών δανείων (subprime) συνεχίσουν να κυριαρχούν την αγορά.

Ακόμα μια συνιστώσα του προβλήματος είναι οι εκταμιεύσεις χρέους - μια στατιστική που για τα εγχώρια εχθές δημοσιοποιήσε η ΤτΕ:
1. Υποχώρηση σε μηνιαία βάση για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια σημείωσαν οι οφειλές νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς τις τράπεζες τον Μάρτιο
2. Τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων σε μηνιαία βάση αυξήθηκαν σε οριακό βαθμό στα 78,06 δισ. ευρώ, ενώ από την αρχή του χρόνου η άνοδός τους δεν ξεπερνά το 1%. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησής τους υποχώρησε στο 8,7% από 9,6% τον Φεβρουάριο και 19,3% έναν χρόνο νωρίτερα

Εφόσον ο καταναλωτής πιέζεται, καθώς η αξια του ακινήτου του μειώνεται και αδυνατεί να εκταμιεύσει χρήματα από το ATM που λέγεται "σπίτι του"(MEW), από την άλλη ο μη έχων χρέος δυσκολεύεται να αποκτήσει καθώς οι τράπεζες προσπαθούν να διαχειριστούν τις επισφάλειες τους (Ελλάδα, επισφάλειες 5% - βλέπε πιο πάνω λινκ), ενώ οι τονωτικές ενέσεις τελείωσαν ("fiscal stimulus") ή αλλού όπως στην Ευρώπη δεν άρχισαν ποτέ (εξαίρεση μικρές φορο-απαλλαγές που όμως θα λείψουν από τα κράτη που θα πρέπει να δανειστούν και μετά να βάλουν νέους φόρους), το πιο λογικό θα ήταν να εισρεύσουν προς αυτόν τον καταναλωτή περισσότερα χρήματα. Γιατί αυτός προς το παρόν αποταμιεύει.... και μέχρι το 8-10% έχει ακόμα δρόμο.

No comments: